Evenwichtsorgaan

Het evenwichtsorgaan ligt in het binnenoor. Het is een zeer fragiel orgaantje en ligt daarom verscholen achter het rotsbeen, het stevigste bot van het lichaam. Samen met het gehoororgaan vormt het een anatomische eenheid. Gehoorklachten en evenwichtsklachten kunnen daarom gelijktijdig optreden.

Het evenwichtsorgaan bestaat globaal uit twee delen: de drie halfcirkelvormige kanalen en de twee otolietorganen (utriculus en sacculus). De informatie vanuit de halfcirkelvormige kanalen en otolietorganen bereikt de hersenen. Ze leveren een belangrijke bijdrage aan het instand houden van het evenwicht bij stilstand en beweging en zorgen voor een stabiele blik tijdens hoofdbewegingen.

In onderstaand filmpje legt KNO-arts dr. Tj. D. Bruintjes uit hoe het evenwichtsorgaan werkt.

Werking halfcirkelvormige kanalen
De drie halfcirkelvormige kanalen staan loodrecht op elkaar. In de kanaaltjes zit een vloeistof: endolymfe. Bij beweging van uw hoofd gaat de vloeistof stromen. Zintuigcellen, kleine haartjes die in de vloeistof uitsteken, zullen door de stroming ombuigen. Hierdoor gaan er signalen naar de hersenen zodat u precies weet hoe het hoofd beweegt en in welke stand het hoofd staat. De halfcirkelvormige kanalen zijn gevoelig voor draaibewegingen van het hoofd.

Werking otolietorganen; utriculus en sacculus
Aan de halfcirkelvormige kanalen zitten twee zakjes: utriculus en sacculus. Evenals de halfcirkelvormige kanalen zijn deze gevuld met vloeistof en zintuigcellen. Op deze zintuigcellen liggen kleine oorsteentjes. De zintuigcellen nemen drukveranderingen van deze steentjes waar. In tegenstellingen tot de halfcirkelvormige kanalen zijn de otolietorganen niet gevoelig voor draaibewegingen van het hoofd, maar voor lineaire bewegingsveranderingen (bijv. in een lift of auto). Daarnaast zorgen ze voor een goede stand van het hoofd ten opzichte van de ruimte.